Akü ; Elektrik enerjisini kimyasal enerji olarak depo eden, ihtiyaç halinde bunu elektrik enerjisi olarak veren cihaza denir.
Türkçe ve Ingilizce olarak aşağıdaki şekillerde anılır.
Akü
Battery
Bakımsız ( Asit veya Su ilavesi gerektirmeyen ), kapalı tip akülere
Kuru Akü denir.
VRLA Akü ( Valf Regulated Lead Acid ) ( Sübap Ayarlı Kurşun Asit Akü ) olarak da bilinirler. Kuru Aküler iç yapıları ve teknolojilerine bağlı olarak ikiye ayrılır.
AGM Akü ( elektroliti separatörlere emdirilmiş ) ve JEL Akü.
Bu akülerin temel özelliği asit taşması veya sızdırması olmamasıdır. Gaz
çıkışı yok denecek kadar azdır. Bu yüzden çok güvenlidir ve rafta bekleme
ömürleri çok daha uzundur. Ayrıca sulu akülere kıyasla titreşime karşı daha
dayanıklıdır. Sevkiyatı, taşınması sorunsuzdur.
Kuru Akülerin genel olarak kullanım alanları aşağıdaki gibidir.
- Kesintisiz Güç kaynakları ( UPS ),
- Bilgisayarlar ve bilgisayar destekli otomasyon sistemleri,
- Bilgisayar destekli üretim / ambalajlama tezgahları (otomotiv, metal
işleme, tekstil vb.)
- Tıbbi elektronik cihazlar, hastaneler
- Hava alanı aydınlatması
- Hava trafik kontrol merkezleri
- Askeri radar sistemleri
- Haberleşme ve yayın kuruluşları
- Asansörler
- Elektronik kapılar
- Barkod cihazları
- Yazar kasalar
- Fotoğraf baskı cihazları ( Minilab vs. )
- Elektronik teraziler
- Acil durum aydınlatma sistemleri
Jel Akü ; içerisinde jel -
jöle kıvamında elektrolit bulunan akülerdir. Ağır çevresel koşullara özellikle de sıcaklığa ve titreşime dayanıklı bakımsız akülerdir. Bu yüzden
denizcilik sektöründe ve Rüzgar, Güneş gibi yenilenebilir enerji sistemlerinde özellikle tercih edilirler.
Jel Akü hemen şarj edilmese bile, derin deşarjdan tamamen geri döndürülebilir. Günlük çevrimsel kullanım için idealdir... Uzun deşarjlarda
mükemmel performans gösterirler...
VRLA Akü ; ( Valf
Regulated Lead Acid ) ( Sübap Ayarlı Kurşun Asit Akü ) olarak da
bilinirler. Bakımsız Akü olarak bilinen Kuru Akü ve Jel Aküler bu sınıfa giren akülerdir. SLA Akü ( Sealed Lead Acid ) de denilmektedir.
UPS ( Kesintisiz Güç Kaynağı ) sistemleri, telekomünikasyon, elektrik ve telefon santralleri, elektrik üretim şirketleri, acil aydınlatma sistemleri
ve güvenlik sistemlerinde VRLA Aküler kullanılır.
AGM Akü; ( Absorbed Glass Matt ) elektroliti
seperatörlere emdirilmiş VRLA akülerdir.
Deep Cycle akü ( Derin Döngülü Akü ), nominal kapasitesinin % 20'si seviyesine kadar deşarj olduğu halde kapasite kaybına uğramayan akülerdir. Deep Cycle akü modelleri, genellikle marine uygulamalarda ve yenilenebilir enerji sistemlerinde kullanılır.
Marş basma aküsü, yol verme aküsü, başlatma aküsü, start aküsü gibi isimler de verilen Starter akü modelleri;
özellikle araçlarda ve jeneratörlerde kullanılırlar. Örneğin otomobili çalıştırırken, kontağı çevirdiğimizde aracın çalışması için gereken elektrik enerjisi bu aküden sağlanır.
Anlık olarak yüksek akımlar çekilebilen Starter Aküler, sürekli sabit bir akım çekmeye uygun değillerdir. Yani Stasyoner Akü olarak kullanılması doğru değildir.
Starter Aküler
• Kapalı, bakımsız tip, su yada asit ilavesi gerektirmeyenler,
• Açık tip, bakımlı, su ve asit ilavesi gerektirenler
olmak üzere ikiye ayrılmaktadırlar.
Otomobil, kamyon, traktör, tır, karavan, ambulans, yat, tekne ve jeneratörlerde start amaçlı olarak kullanılmaktadırlar.
Stasyoner Aküler için Sabit Tesis Aküsü de denilmektedir. Aküden anlık yüksek akım çekme yerine sürekli olarak
düşük akım çekilebilen akülerdir. UPS Sistemlerinde kullanılan aküler Stasyoner tip Akülerdir.. Ayrıca telekom sistemlerinde acil aydınlatma sistemlerinde de Stasyoner tip aküler kullanılmaktadır.
Traksiyoner Akü; genellikle 24 Volt, 40 Volt veya 80 Volt oluşturulacak şekilde bir kutu içerisine 2 Voltluk hücreler halinde konulan akülerdir. Forklift aküsü olarak da bilinirler. Özellikle forklift ve vinç gibi yük kaldırma, indirme, taşıma araçlarında kullanılırlar.
Elektrik ile çalışan hassas cihazlarımızın kesintisiz ve sorunsuz
çalışmasını sağlamak için UPS kullanırız. En doğru seçim, maliyeti yüksek olmasına rağmen OnLine UPS kullanmaktır.
Ancak; düşük maliyet ile çözüm düşünüldüğünde, elektriksel risk olasılığı küçük olan yerlerde ( 1 veya 2 PC bağlanacak ofis ortamları, ev içi
kullanımlarda, hassas olmayan elektriksel cihazların beslenmesinde vs.) Line Interactive UPS modelleri de tercih edilebilir...
Hassas sistemlerde mutlaka Online UPS kullanılmalıdır.
Seri Akü bağlantısı; akülerin her birinin + ( artı ) ucundan diğer akünün - (eksi ) ucuna olacak şekilde yapılan bağlantıdır. Seri bağlantısı yapılacak akülerin her birinin aynı volt ve aynı Ah değerinde olması gerekmektedir.
Aşağıdaki örnek bağlantıda 4 adet 12 voltluk akü seri olarak bağlanmış ve toplamda 48Volt DC değerinde akü grubu elde edilmiştir. Akülerin her birinin 40 Ah olduğunu düşünürsek, 48 VDC - 40 Ah değerinde bir grup oluşturmuş oluruz.
Paralel Akü bağlantısı; aynı volt ve Ah değerlerindeki aküler arasında yapılır. Paralel bağlantıda oluşturulan akü grubunun Voltajı sabit kalır. Buna rağmen AH değeri ise kaç adet akü paralel bağlanıyorsa o kadar büyür. Örneğin 3 adet 12 Volt 65 Ah Aküyü paralel bağladığımızda 12 Volt 195 Ah lik bir akü bloğu elde etmiş oluruz..
Aküler; Kuru Akü, Jel Akü, Traksiyoner Akü, Stasyoner Akü, Starter Akü gibi kullanım amacına bağlı olarak değişik şekillerde isimlendirilmektedirler. Her akünün kullanılacağı yer ayrıdır. Birisini diğerinin yerine kullanmak bazen çok ağır hasarlara veya kazalara neden olabilir.
UPS'lerde kullanılması gereken aküler, tam kapalı, bakımsız Kuru tip aküler olmalıdır. Kesinlikle sulu tip aküler kullanılmamalıdır. Mümkünse 10 yada 12 Yıl ömür beklentili aküler tercih edilmelidir. Jel akü modelleri de kullanılabilir. Hatta Jel aküler genel olarak sıcaklığa daha dayanıklı aküler olduğu için özellikle tercih edilebilirler.
Bir UPS'in kaç dakika süre ile besleme sağlayacağı konusu genel olarak karıştırılan bir konudur. UPS gücü sadece o UPS'e ne kadar yük ( cihaz ) bağlayabileceğimizi, UPS yedekleme süresi ( UPS besleme süresi ) ise o UPS'in içindeki aküler ile ilgili bir konudur. UPS Akülerinin kaç dakika besleme sağlayacağını bulmak için UPS'in içerisindeki akülerin sayısını, kaç volt ve kaç Ah olduklarını bilmek gerekir.
UPS gücünü "www.upsnedir.com" web sayfasını hazırlayan AC/DC Elektronik Sistemler Ltd. Şti. nin resmi web sayfası olan www.acdc.com.tr adresinden UPS Güç Hesabı linkinden hesaplayabilirsiniz...
Aküler içerilerinde kurşun bulunduğu için çevreye kesinlikle çok zararlıdırlar. Hem Kuru Akü hem Jel Akü hem de sulu akü modelleri mutlaka geri dönüşüme verilmelidirler.
Firmamız atık akü alımı da yapmaktadır. Lütfen mail yada telefon ile iletişime geçiniz...
Tel : 0212 320 20 08
e-mail : info@acdc.com.tr